วิดีโอไวรัลที่ถูกเข้าใจผิด: ดอก ”พญาเสือโคร่ง” หรือ“มหาโมลี” บานครั้งเดียวในรอบ 400 ปี

การแชร์วิดีโอหรือภาพธรรมชาติอันสวยงามที่เป็นกำลังเป็นไวรัลนั้นดูเหมือนเป็นเรื่องปกติที่เราพบเห็นได้บ่อยๆ บนโซเชียลมีเดีย ทั้งภาพวิวทิวทัศน์ธรรมชาติ ปรากฏการณ์ต่างๆ ไปจนถึงภาพดอกไม้หรือพืชพรรณต่างๆ ซึ่งบางครั้งข้อมูลที่มากับวิดีโอหรือรูปภาพเหล่านั้นก็อาจสร้างความเข้าใจผิดได้ และล่าสุด มีวิดีโอดอกไม้บานที่กำลังแพร่กระจายอยู่บนโซเชียลมีเดียต่างๆ โดยอ้างว่าเป็นดอกไม้ที่จะบานทุก 400 ปี

วิดีโอของดอกไม้สีเหลืองขนาดเล็กที่บานสะพรั่งพร้อมคำบรรยายว่า

“นี่คือ "ดอกพญาเสือโคร่ง" หรือ "มหาโมลี" ดอกไม้มงคลเฉพาะของทิเบต ดอกพญาเสือโคร่งบนเทือกเขาหิมาลัยจะบานทุกๆ 400 ปี คนรุ่นเราโชคดีได้เห็นเจดีย์บาน โปรดแชร์ให้คนอื่นได้เห็น โชคดีตลอดชีวิต!”

Source | Archive

โดยเราพบว่านอกจากโพสต์ข้างต้นแล้ว วิดีโอดังกล่าวยังถูกแชร์บนโซเชียลมีเดียอย่างแพร่หลายอีกด้วย

อย่างไรก็ตาม ทีมงาน Fact Crescendo พบว่าคำกล่าวอ้างที่มาพร้อมกับวิดีโอดังกล่าวนั้นเป็นเท็จ

ตรวจสอบข้อเท็จจริง

จากที่เราได้ทำการตรวจสอบและค้นหาข้อมูล เราไม่พบดอกไม้ชื่อ “มหาโมลี” หรือ “Mahameru” ตามข้อความที่กล่าวอ้างใดๆ ส่วนดอกพญาเสือโคร่ง เป็นไปได้ว่าจะมาจาก “ดอกนางพญาเสือโคร่ง” (ชื่อภาษาอังกฤษ Wild Himalayan cherry หรือ Sour cherry, ชื่อวิทยาศาสตร์ Prunus cerasoides) นั้นก็มีลักษณะแตกต่างจากดอกไม้ในวิดีโอโดยสิ้นเชิง โดยนางพญาเสือโคร่งจะมีลักษณะเป็นดอกสีชมพู กลีบเล็ก คล้ายกับดอกซากุระ (อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่)

ภาพดอกและต้นนางพญาเสือโคร่ง (ที่มา: kaset.today)

ส่วนดอกไม้ทรงรีคล้ายเจดีย์สีเหลืองในวิดีโอนั้น จากการค้นหาโดยใช้ฟีเจอร์ Reverse Image Search เราพบวิดีโอดังกล่าวจากทวิตเตอร์ “Tired Earth” ซึ่งเป็นกลุ่มด้านสิ่งแวดล้อมนานาชาติ โดยได้โพสต์วิดีโอนี้พร้อมคำบรรยายที่แปลได้ว่า “ดอก Foxtail Lily กำลังบานอย่างงดงาม”

Foxtail Lily blooming beautifully#TiredEarth #biodiversity #plants pic.twitter.com/dm9ipufcWi

— Tired Earth (@Tiredearth) February 25, 2023

Source

ดอก Foxtail Lily หรือที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Eremurus เป็นพืชสกุล Eremurus ในวงศ์ Asphodelaceae โดยรู้จักกันทั้งในชื่อ Foxtail Lily และ Desert Candle มีถิ่นกำเนิดในเอเชียเขตอบอุ่น ตั้งแต่โซนยุโรปตะวันออก (รัสเซีย ยูเครน) และตุรกีไปจนถึงประเทศจีน มีอายุขัยประมาณหนึ่งปี และดอก Foxtail Lily นั้นมีมากกว่า 40 สายพันธุ์ โดยมีสี รูปทรง และกลิ่นแตกต่างกันไป

ภาพดอก Foxtail Lily จาก Gardenersworld.com

นอกจากนี้ ทีมงานของ Fact Crescendo ยังได้ติดต่อไปยัง Dr. M. Sabu อาจารย์สาขาพฤกษศาสตร์จาก University of Calicut ในเมือง Kerala ประเทศอินเดีย เพื่อขอข้อมูลเพิ่มเติม และ Dr. Sabu บอกว่าข้อกล่าวอ้างดังกล่าวนั้นเป็นเพียงโพสต์ชวนเชื่อ จริงๆ แล้วดอกไม้ในวิดีโอเป็นพืชที่ชื่อว่า Foxtail Lily มักพบในต่างประเทศ โดยเฉพาะแถบยุโรป และข้อกล่าวอ้างที่ระบุว่าพืชชนิดนี้บานเพียงครั้งเดียวทุกๆ 400 ปีนั้นก็ไม่ใช่ความจริงแต่อย่างใด นอกจากนี้ก็มีพืชอีกชนิดหนึ่งที่ชื่อว่า Century Plant (ชื่อไทย: อากาเว่) ที่มีการกล่าวอ้างว่าจะออกดอกทุก 100 ปีตามชื่อเรียก แต่อันที่จริงแล้วมีอายุขัยเพียงแค่ 30 ปี และจากที่เราค้นหาข้อมูล เราไม่พบดอกไม้ชนิดใดที่บานทุกๆ 400 ปี

ทีมงานของเรายังพบวิดีโอแบบไทม์แลปส์ของดอก Foxtail Lily ที่กำลังบานหลายๆ วิดีโอ ซึ่งมีลักษณะคล้ายกับวิดีโอที่กำลังเป็นไวรัลใน Shutterstock อีกด้วย

สรุป

ทีมงาน Fact Crescendo พบว่าข้อกล่าวอ้างในวิดีโอไวรัลดังกล่าวนั้นชวนให้เข้าใจผิด โดยดอกไม้ในวิดีโอคือดอก Foxtail Lily ไม่ใช่ดอกพญาเสือโคร่งหรือดอกมหาโมลี และไม่ได้บานทุกๆ 400 ปีตามที่กล่าวอ้างแต่อย่างใด