โพสต์ไวรัลและภาพจาก AI เกี่ยวกับทีมนักแกะสลักหิมะของไทย ชวนให้เข้าใจผิด

เมื่อช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา ผู้ใช้โซเชียลมีเดียจำนวนมากได้แชร์ข้อความที่ระบุว่าทีมนักแกะสลักหิมะจากประเทศไทยได้ชนะการแข่งขันแกะสลักหิมะซัปโปโร (International Snow Sculpture) ที่เมืองซัปโปโร จังหวัดฮอกไกโด ประเทศญี่ปุ่น พร้อมรูปภาพการแกะสลักหิมะเป็นรูปพญานาค ข้อกล่าวอ้างบนโซเชียลมีเดีย ในวันที่ 15 กุมภาพันธ์ มีผู้ใช้โซเชียลรายหนึ่งได้โพสต์ภาพงานแกะสลักหิมะรูปพญานาค พร้อมข้อความว่า “ยินดีกับทีมแกะสลักหิมะไทยแลนด์ในการประกวดแข่งขันแกะสลักหิมะคว้าอันดับ1 ที่ Supporo snow Festival 2024, Japan. Snow Sculpture_Thai Naka Fireball” ที่มา | ลิงก์ถาวร โดยโพสต์ดังกล่าวมีการแชร์สองพันครั้ง และมีผู้กดถูกใจว่าสามหมื่นครั้ง นอกจากนี้เรายังพบข้อกล่าวอ้างเดียวกันแพร่กระจายในวงกว้างทั้งบน Facebook และ Tiktok (ดูโพสต์ได้ที่นี่ ที่นี่ และที่นี่) ตรวจสอบข้อเท็จจริง จากการตรวจสอบข้อมูล เราพบว่าในการแข่งขันแกะสลักหิมะซัปโปโรในปีนี้ ทีมชาติไทยได้รางวัลอันดับที่ 2 (รองชนะเลิศ) ไม่ใช่รางวัลอันดับ 1 ตามโพสต์ที่กล้าวอ้างแต่อย่างใด โดยทีมแกะสลักหิมะไทยได้นำเสนอผลงานที่ชื่อว่า “The Naga Fireballs” หรือ “บั้งไฟพญานาค” ที่สื่อถึงตำนานความเชื่อและวัฒนธรรมของไทย โดยตัวแทนทีมชาติไทยครั้งนี้ ประกอบด้วย นายกุศล บุญกอบส่งเสริม นายอำนวยศักดิ์ […]

Continue Reading

ภาพไวรัล ‘Dark Zuckerberg’ เป็นภาพที่สร้างจาก AI ไม่ใช่บุคคลจริง

เมื่อเร็วๆ นี้ เราพบภาพไวรัลของภาพชายผิวดำคนหนึ่งที่มีใบหน้าละม้ายคล้าย CEO ของ Facebook และเครือ Meta อย่าง Mark Zuckerberg เป็นอย่างมาก ซึ่งความเหมือนนี้ทำให้ภาพดังกล่าวการรับชมบนทวิตเตอร์ไปกว่าหลายล้านครั้ง ข้อกล่าวอ้างบนโซเชียลมีเดีย ผู้ใช้ X (Twitter) รายหนึ่งได้แชร์ภาพชายผิวดำรายหนึ่งที่มีใบหน้าคล้ายกับ Mark Zuckerberg พร้อมคำบรรยายภาพว่า “Dark Zuckerberg” โดยภาพดังกล่าวมีการรับชมบนแพลตฟอร์มไปกว่า 15 ล้านครั้ง Source | Archive นอกจากนี้เรายังพบภาพดังกล่าวถูกแชร์บน Facebook ทั้งในบริบทภาษาไทยและภาษาอังกฤษด้วยเช่นเดียวกัน Source | Archive Source | Archive ตรวจสอบข้อเท็จจริง เราดำเนินการตรวจสอบภาพดังกล่าวโดยการใช้ฟีเจอร์ Reverse Image Search และเราพบว่ามีผู้ใช้ Reddit ที่ใช้ชื่อว่า “rare_gianpaolo” ได้โพสต์รูปเดียวกันลงบนเว็บไซต์ พร้อมคำบรรยายแปลได้ว่า “Mark Zuckerberg ที่มาจากไนจีเรีย” โดยกระทู้ดังกล่าวอยู่ในหมวดหมู่ ‘เนื้อหาที่สร้างโดย AI’ […]

Continue Reading

วิดีโอไวรัลของเครื่องบินสองลำเกือบชนกันบนรันเวย์ที่ดูไบ ไม่ใช่วิดีโอจริง

วิดีโอของเครื่องบินสองลำของสายการบิน Qantas และ Emirates บินเข้าใกล้กันอย่างฉิวเฉียด พร้อมข้อกล่าวอ้างว่าเหตุการณ์ดังกล่าวเกิดขึ้นที่สนามบินดูไบ กลายเป็นไวรัลและถูกแชร์ในวงกว้างบนแพลตฟอร์มต่างๆ เมื่อไม่นานมานี้ ข้อกล่าวอ้างบนโซเชียลมีเดีย ผู้ใช้ X (Twitter) รายหนึ่งได้โพสต์วิดีโอของเครื่องบินของสายการบิน Emirates กำลังรุกล้ำเข้าสู่รันเวย์ระหว่างที่เครื่องบินของ สายการบิน Qantas กำลังลงจอด พร้อมคำบรรยายวิดีโอว่า “ภาพที่ชวนแทบหยุดหายใจ เมื่อเครื่องบินของสายการบินแควนตัสจากออสเตรเลียเกือบเฉี่ยวชนกับเครื่องบินของสายการบินเอมิเรตส์ ที่สนามบินดูไบ” ที่มา | ลิงก์ถาวร โดยโพสต์ดังกล่าวมีการรับชมไปกว่า 1.6 ล้านครั้ง นอกจากนี้เรายังพบว่าวิดีโอเดียวกันยังถูกแชร์บนแพลตฟอร์มอื่นๆ เช่น TikTok และ Instagram ด้วยเช่นเดียวกัน ที่มา | ลิงก์ถาวร ที่มา | ลิงก์ถาวร ตรวจสอบข้อเท็จจริง เราได้ดำเนินการตรวจสอบข้อเท็จจริง โดยได้ใช้ฟีเจอร์การค้นหาวิดีโอและค้นหารูปภาพแบบย้อนกลับ เพื่อหาที่มาของวิดีโอดังกล่าว เละเราพบว่าวิดีโอดังกล่าวมาจากช่อง YouTube ที่ใช้ชื่อว่า “Aviation for Everyone” โดยโพสต์วิดีโอไว้ตั้งแต่เมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม 2023 และในส่วน […]

Continue Reading

ตรวจสอบข้อเท็จจริงวัตถุคล้ายกิ่งไม้แต่ขยับได้ คืออะไรกันแน่?

เมื่อไม่นานมานี้ ผู้ใช้โซเชียลรายหนึ่งได้โพสต์วิดีโอกิ่งไม้ขนาดเล็กที่ขยับได้เอง โดยผู้คนต่างมาแสดงความคิดเห็นและรับชมเป็นจำนวนมากจนเป็นกระแสไวรัล และมีการรายงานข่าวเกี่ยวกับกิ่งไม้ปริศนานี้ในหลายๆ แพลตฟอร์มอีกด้วย ข้อกล่าวอ้างบนโซเชียลมีเดีย ในเดือนธันวาคมที่ผ่านมา ผู้ใช้ TikTok @smars990 ได้โพสต์วิดีโอกิ่งไม้ขนาดเล็กที่ขยับได้เอง โดยวิดีโอดังกล่าวมีการรับชมไปแล้วกว่าสี่ล้านครั้ง และมีการกดถูกใจกว่าหนึ่งแสนห้าหมื่นครั้ง ที่มา | ลิงก์ถาวร โดยผู้ใช้ TikTok หลายรายได้แสดงความคิดเห็นไปในทางเดียวกันว่าวัตถุในวิดีโอดังกล่าวไม่ใช่กิ่งไม้ แต่เป็นพยาธิแส้ม้า โดยวิดีโอดังกล่าวได้แพร่กระจายบนแพลตฟอร์มอื่นๆ เช่น Facebook อีกด้วย ที่มา | ลิงก์ถาวร ตรวจสอบข้อเท็จจริง เราได้ดำเนินการตรวจสอบโดยการใช้คำสำคัญต่างๆ ในการค้นหา เช่น “กิ่งไม้ขยับได้”, “พยาธิแส้ม้า” และพบบทความจากเพจ Facebook ของอาจารย์เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ ที่ได้อธิบายเกี่ยวกับรากไม้ในคลิปวิดีโอดังกล่าว ว่าไม่ใช่พยาธิแส้ม้า แต่เป็นพืชที่เรียกว่า “หญ้าเข็มนาฬิกา หรือ หญ้าหนวดฤๅษี (Spear Grass)” ลิงก์ถาวร หญ้าเข็มนาฬิกาคืออะไร? “หญ้าเข็มนาฬิกา” เป็นหญ้าชนิดหนึ่ง อยู่ในตระกูลเดียวกับต้นแขมและต้นอ้อ เป็นพืชท้องถิ่นที่มีชื่อเรียกหลากหลายไปตามท้องที่ ในแถบภาคเหนือเรียกหญ้าพุ่งชู้ บ้างเรียกเข็มพ่อหม้าย ขนตาช้าง หนวดฤๅษี […]

Continue Reading

ภาพเก่าของทักษิณ ถูกนำมาใช้แอบอ้างเป็นภาพล่าสุดขณะรักษาตัวที่รพ.

หลังจากที่นายทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี ได้เดินทางกลับมาประเทศไทยเมื่อช่วงปลายเดือนสิงหาคม 2566 ที่ผ่านมา และถูกส่งตัวเข้าเรือนจำพิเศษ กทม. ก่อนที่จะถูกส่งเข้ารักษาตัวที่โรงพยาบาลตำรวจ และมีการรักษาตัวอย่างต่อเนื่องจนถึงปัจจุบัน และเมื่อช่วงต้นเดือนมกราคมที่ผ่านมา มีภาพที่อ้างว่าเป็นภาพของนายทักษิณ ชินวัตร ขณะรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาล แพร่กระจายบนโซเชียลมีเดีย โพสต์บนโซเชียลมีเดีย เมื่อวันที่ 11 มกราคม มีผู้ใช้ X (Twitter) รายหนึ่ง ได้โพสต์ภาพนายทักษิณ นั่งรับประทานอาหาร พร้อมข้อความภายในภาพว่า “’ภาพหลุด’ นักโทษเด็ดขาดชายทักษิณ ชินวัตร ‘หนึ่งภาพล้านความรู้สึก’” Source | Archive โดยเราพบภาพเดียวกันแพร่กระจายบนแพลตฟอร์ม TikTok โดยมีการนำภาพดังกล่าวไปประกอบคลิปวิดีโอวิจารณ์นายทักษิณ ชินวัตร โดยวิดีโอดังกล่าวมีการรับชมไปกว่าหกแสนครั้ง Source | Archive ตรวจสอบข้อเท็จจริง เราได้ทำการค้นหาที่มาของรูปภาพดังกล่าวโดยใช้ฟีเจอร์การค้นหารูปภาพแบบย้อนกลับ และพบว่ารูปภาพดังกล่าวนั้นเป็นภาพจากบัญชี Instagram ของนางสาวแพทองธาร ชินวัตร บุตรสาวของนายทักษิณ ซึ่งโพสต์ไว้ตั้งแต่เมื่อวันที่ 13 กรกฎาคม 2565 Archive โดยสำนักข่าวไทยรัฐก็ได้รายงานข่าวนี้บนเว็บไซต์ พร้อมระบุว่าภาพดังกล่าวถ่ายขึ้นที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่งในประเทศสิงคโปร์ […]

Continue Reading

จีนยกเลิกเที่ยวบินมาไทยกว่า 9,000 เที่ยว จริงหรือไม่?

เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา รัฐบาลไทยประกาศว่าสามารถขอฟรีวีซ่า ให้คนไทยสามารถเข้าประเทศจีนได้โดยไม่ต้องขอวีซ่า ซึ่งจะมีผลตั้งแต่เดือนมีนาคม ปี 2567 นี้เป็นต้นไป โดยประเด็นดังกล่าวกลายเป็นประเด็นหลักที่สังคมให้ความสนใจเป็นอย่างมาก และท่ามกลางประเด็นดังกล่าว เราพบข้อความที่ระบุว่าจีนยกเลิกเที่ยวบินสู่ประเทศไทยกว่า 9,000 ไฟลท์ ในช่วงตรุษจีนที่กำลังจะมาถึง โพสต์บนโซเชียลมีเดีย ผู้ใช้บัญชี X (Twitter) ได้โพสต์ข้อความว่า “ตรุษจีนปีนี้ ประเทศจีนยกเลิก 9,000 เที่ยวบิน ไม่ให้คนจีนมาเที่ยวไทย เพราะ ไทยพีบีเอส ในฐานะองค์กรของรัฐบาลไทย ไปสรุปข่าวว่า ไต้หวันควรได้รับเอกราช ทำให้การท่องเที่ยวไทยเสียหายมหาศาล คำถามคือ ไทยทีบีเอส จะมีความรับผิดชอบอย่างไรต่อเหตุการณ์นี้ ?!!” โดยโพสต์ดังกล่าวมีการรับชมไปกว่าหกล้านครั้ง Source | Archive นอกจากนี้ เรายังพบข้อกล่าวอ้างที่คล้ายกันแพร่กระจายบนแพลตฟอร์ม Facebook อีกด้วยเช่นกัน Source | Archive Source | Archive Source | Archive ททท. และ กพท. ชี้แจง ‘การขอคืนสลอต’ […]

Continue Reading

แผนที่หมุดร้านกาแฟในเชียงใหม่ที่เป็นไวรัล ไม่ใช่ภาพแผนที่จริง

จังหวัดเชียงใหม่ถือเป็นอีกหนึ่งปลายทางที่ได้รับความนิยมมากที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย นอกจากแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติและแหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ เชียงใหม่ยังขึ้นชื่อในเรื่องร้านกาแฟที่เพิ่มจำนวนขึ้นอย่างต่อเนื่องจนได้ชื่อว่าเป็น “เมืองหลวงกาแฟ” ของประเทศไทย โดยจากการสำรวจในปี 2565 พบว่าเชียงใหม่มีจำนวนคาเฟ่ถึงกว่า 2,700 แห่ง (ที่มา: The Urbanis) และล่าสุด มีภาพที่กลายเป็นไวรัลบนโลกโซเชียล พร้อมข้อกล่าวอ้างที่ว่าเป็นภาพหมุดร้านกาแฟทั้งหมดในจังหวัดเชียงใหม่ โพสต์บนโซเชียลมีเดีย ผู้ใช้ X (Twitter) ได้แชร์ภาพหมุดร้านกาแฟที่อยู่ติดกันแน่นขนัด พร้อมข้อความในภาพว่า “เพื่อนๆ มาเที่ยวเชียงใหม่ไม่ต้องกลัวหาร้านกาแฟยากค่ะ” โดยโพสต์ดังกล่าวมีการแชร์ต่อไปกว่า 44,000 ครั้ง และมีการรับชมไปกว่าสามล้านหกแสนครั้ง Source | Archive นอกจากนี้ ภาพดังกล่าวถูกแชร์บน Facebook เป็นจำนวนมากเช่นเดียวกัน Source | Archive Source | Archive Fact Crescendo ได้ดำเนินการตรวจสอบข้อเท็จจริงเกี่ยวกับโพสต์ไวรัลดังกล่าว อย่างไรก็ตาม เราพบว่าภาพดังกล่าวไม่ใช่ภาพจริงจากแผนที่แต่อย่างใด ตรวจสอบข้อเท็จจริง เราได้ดำเนินการตรวจสอบข้อเท็จจริงโดยการใช้ฟีเจอร์ Reverse Image Search และพบว่ารูปภาพดังกล่าวมีที่มาจากกลุ่ม Facebook “Chiang Mai […]

Continue Reading

คลิปไวรัลพนักงานเสิร์ฟในจีน แท้จริงแล้วเป็นคนหรือหุ่นยนต์?

หลายครั้งที่วิดีโอที่แปลกใหม่และดึงดูดใจมักจะได้รับความสนใจและกลายเป็นไวรัล และเมื่อเร็วๆ นี้ เราพบวิดีโอไวรัลบน TikTok พร้อมข้อกล่าวอ้างว่าบุคคลในวิดีโอเป็นหุ่นยนต์พนักงานเสิร์ฟอาหารของร้านอาหารแห่งหนึ่งในจีน ซึ่งได้รับความสนใจเป็นอย่างมาก โพสต์บนโซเชียลมีเดีย ผู้ใช้ TikTok รายหนึ่งได้แชร์วิดีโอของผู้หญิงคนหนึ่งที่กำลังเสิร์ฟอาหารให้ลูกค้า พร้อมท่าทางการเคลื่อนไหวที่ดูเหมือนหุ่นยนต์ พร้อมคำบรรยายวิดีโอว่า: “ที่เมืองฉงชิ่ง เมืองทางตอนกลางของประเทศมีการใช้ พนง.เสริฟในร้านหม้อไฟ ที่ไม่ใช่หุ่นยนต์รถเข็นธรรมดา แต่มีลักษณะท่าทางเหมือนมนุษย์ผิวหนังผมที่เหมือนจริงมาก #หุ่นยนต์ #หุ่นยนต์เสริฟอาหาร #ร้านอาหารหุ่นยนต์ #ร้านหม้อไฟ #หุ่นยนต์ผู้ช่วย #หุ่นยนต์เทเหล้า” Source | Archive โดยล่าสุดวิดีโอดังกล่าวมีการรับชมไปแล้วกว่า 2.4 ล้านครั้ง และมีผู้ใช้แสดงความคิดเห็นอย่างหลากหลาย นอกจากนี้เรายังพบวิดีโอพร้อมข้อกล่าวอ้างเดียวกันบน Facebook และ X (Twitter) ด้วยเช่นเดียวกัน Source | Archive Source | Archive อย่างไรก็ตาม เราพบว่าบุคคลในวิดีโอไวรัลดังกล่าวไม่ใช่หุ่นยนต์ตามที่มีการกล่าวอ้างแต่อย่างใด ตรวจสอบข้อเท็จจริง เมื่อดำเนินการตรวจสอบ เราพบบทความจากเว็บไซต์ Business Insider เกี่ยวกับวิดีโอไวรัลดังกล่าว โดยบทความได้ระบุว่าพนักงานเสิร์ฟรายดังกล่าวไม่ใช่หุ่นยนต์ แต่เป็นนักเต้นและเป็นเจ้าของร้านอาหารในคลิป โดยสำนักข่าว South China Morning Post ก็ได้โพสต์คลิปของบุคคลดังกล่าว ชี้แจงว่าเธอเป็นนักเต้นมืออาชีพ พร้อมฟุตเทจขณะเธอไปแข่งเต้นอีกด้วย […]

Continue Reading

วิดีโอไวรัลทหารอิสราเอลปักธงชาติบนยอดตึก พร้อมข้อกล่าวอ้างที่ชวนให้เข้าใจผิด

ข้อมูลเท็จที่แพร่กระจายบนโซเชียลมีเดียเกี่ยวกับความขัดแย้งระหว่างอิสราเอล-ฮามาส กลายเป็นประเด็นที่น่ากังวล ความสะดวกในการแบ่งปันข้อมูลออนไลน์ ทำให้เรื่องที่เป็นเท็จและเนื้อหาที่ชวนให้เข้าใจผิดเป็นที่สนใจได้อย่างรวดเร็ว นำไปสู่ความเข้าใจผิดและความตึงเครียดที่เพิ่มมากขึ้น ล่าสุด เราพบวิดีโอหนึ่งแพร่กระจายบนโซเชียลมีเดีย พร้อมข้อกล่าวอ้างว่าเป็นวิดีโอขณะทหารอิสราเอลปักธงชาติอิสราเอลเหนือโรงพยาบาล Al-Shifa ในฉนวนกาซา โพสต์บนโซเชียลมีเดีย ผู้ใช้ Facebook รายหนึ่งได้โพสต์วิดีโอกลุ่มทหารถือธงชาติอิสราเอลไปปักที่ยอดตึก พร้อมคำบรรยายภาพว่า: “15/11/2023 ทหารอิสราเอลปักธงเหนือโรงพยาบาล Al-Shifa แหล่งข่าวชาวปาเลสไตน์รายงานว่า อิสราเอลไม่เคยปล่อยเจ้าหน้าที่, ผู้ป่วย, และผู้ลี้ภัยออกจากโรงพยาบาล, ไม่ว่าจะเป็นก่อน, ระหว่าง, หรือหลังการโจมตี เนื่องจากขาดแคลนยาและไฟฟ้า ทำให้มีผู้บาดเจ็บสาหัสบางรายเสียชีวิต IDF จับกุมคนหลายสิบคน รวมถึงเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ด้วย” Source | Archive โดยเราพบว่าข้อกล่าวอ้างดังกล่าวมาจากผู้ใช้ X (Twitter) ในต่างประเทศ โดยวิดีโอบนแพลตฟอร์ม X มีการรับชมไปแล้วกว่าสองแสนครั้ง Source | Archive และเรายังพบวิดีโอพร้อมข้อกล่าวอ้างเดียวกันแพร่กระจายบน TikTok อีกด้วย (Archive) ตรวจสอบข้อเท็จจริง จากการตรวจสอบ เราพบทวีตของ Arthur Carpentier นักข่าวชาวฝรั่งเศส โดยได้ระบุว่าตำแหน่งในวิดีโอดังกล่าวไม่ใช่โรงพยาบาล Al-Shifa […]

Continue Reading

วิดีโอไวรัลเหตุการณ์พยายามลอบสังหารปธน.ปาเลสไตน์ เป็นข้อมูลที่ชวนให้เข้าใจผิด

คำเตือน: บทความนี้มีวิดีโอที่แสดงออกถึงความรุนแรง โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่าน เหตุการณ์ความไม่สงบในอิสราเอลและปาเลสไตน์ครั้งล่าสุดได้ดำเนินมากว่าหนึ่งเดือนแล้ว และในขณะที่สถานการณ์กำลังทวีความรุนแรงขึ้น เราพบข้อกล่าวอ้างที่ระบุว่ามีเหตุการณ์พยายามลอบสังหารประธานาธิบดีปาเลสไตน์ในสัปดาห์ที่ผ่านมา โพสต์บนโซเชียลมีเดีย เมื่อวันที่ 7 พฤศจิกายนที่ผ่านมา มีวิดีโอแพร่กระจายพร้อมข้อกล่าวอ้างว่าเป็นเหตุการณ์การพยายามลอบสังหารนาย Mahmoud Abbas ประธานาธิบดีปาเลสไตน์ โดยมีหน่วยอารักขาเสียชีวิต 1 ราย โดยเราพบวิดีโอพร้อมข้อกล่าวอ้างดังกล่าวแพร่กระจายทั้งบน Facebook และ X (Twitter) Source | Archive Source | Archive โดยล่าสุดวิดีโอเดียวกันพร้อมข้อกล่าวอ้างในภาษาอังกฤษมีการรับชมไปแล้วกว่าสามล้านครั้ง Source | Archive ตรวจสอบข้อเท็จจริง เราได้ดำเนินการตรวจสอบข้อเท็จจริงโดยใช้โปรแกรม Invid – WeVerify เพื่อวิเคราะห์คีย์เฟรมจากวิดีโอ จากนั้นใช้ฟีเจอร์ Reverse Image Search เพื่อค้นหาที่มาของวิดีโอ และเราพบบทความจาก The Palestine Chronicle และ France 24 ที่ได้ตรวจสอบและหักล้างข้อกล่าวอ้างข้างต้น อ้างอิงจากเว็บไซต์ France 24 วิดีโอดังกล่าวถูกโพสต์เมื่อวันที่ […]

Continue Reading