วิดีโอรอยแยกจากแผ่นดินไหวที่กำลังเป็นไวรัลนั้นไม่ได้มาจากตุรกี

แผ่นดินไหวรุนแรงบริเวณชายแดนระหว่างตุรกีและซีเรียเมื่อช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา ทำให้เกิดความเสียหายและการสูญเสียครั้งใหญ่ ยิ่งไปกว่านั้น หลังจากโศกนาฏกรรมครั้งนี้เกิดขึ้น ก็มีข้อมูลเท็จและข่าวลือแพร่กระจายในโซเชียลมีเดีย ทำให้เกิดความสับสนและวิตกกังวลในหมู่ผู้ที่ได้รับผลกระทบจากภัยพิบัติ ตั้งแต่การรายงานอาฟเตอร์ช็อกที่ผิดพลาด ไปจนถึงภาพความเสียหายที่ชวนให้เข้าใจผิด ซึ่งการแพร่กระจายของข้อมูลที่ผิดอาจส่งผลเชิงลบในช่วงเวลาวิกฤตได้ และเมื่อเร็วๆ นี้ เราพบวิดีโอที่กำลังเป็นไวรัลบนโซเชียลมีเดียที่กล่าวอ้างว่าเป็นรอยเลื่อนที่เกิดขึ้นในจังหวัด Hatay ประเทศตุรกี หลังจากเกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่ผ่านมา

ข้อกล่าวอ้างบนโซเชียลมีเดีย

มีผู้ใช้ทวิตเตอร์รายหนึ่งกล่าวอ้างว่าวิดีโอดังกล่าวเป็นรอยเลื่อนที่เกิดขึ้นในจังหวัด Hatay ประเทศตุรกี หลังแผ่นดินไหวครั้งล่าสุด ทวีตดังกล่าวมีคำบรรยายว่า "ข่าวล่าสุด! วิดีโอใหม่ เปลือกโลกแตกเป็นแนวยาว ในจังหวัด Hatay ประเทศตุรกี หลังเกิดแผ่นดินไหว!!??” ทวีตดังกล่าวมาพร้อมกับวิดีโอคลิปความยาว 8 วินาทีที่แสดงรอยแตกขนาดใหญ่บนพื้นดิน

Source | Archive

โดยทวีตดังกล่าวมีการรับชมไปแล้วถึงสามแสนครั้ง รวมถึงมีการรีทวีตไปกว่าหนึ่งหมื่นครั้ง และการกดถูกใจเกือบสามพันครั้ง

อย่างไรก็ตาม ทีมงานพบว่าวิดีโอดังกล่าวไม่ได้มาจากตุรกีแต่อย่างใด แต่เป็นสถานที่จากประเทศจีน

ตรวจสอบข้อเท็จจริง

เราทำการตรวจสอบโดยนำคีย์เฟรมจากวิดีโอดังกล่าวไปค้นหาในฟีเจอร์ Reverse Image Search และพบวิดีโอนี้ในหลายแพลตฟอร์ม พร้อมคำอธิบายที่แตกต่างกันไป

เราพบบทความที่มีคลิปวิดีโอเดียวกัน โดยระบุว่าสถานที่ดังกล่าวคือรอยเลื่อน San Andreas ในรรัฐแคลิฟอร์เนีย สหรัฐฯอย่างไรก็ตาม เมื่อเราตรวจสอบโดยทำการเปรียบเทียบลักษณะทางภูมิศาสตร์ของวิดีโอดังกล่าวกับรอยเลื่อน San Andreas ก็พบว่าไม่ตรงกัน

และเมื่อทำการค้นหาเพิ่มเติม ก็พบวิดีโอของรอยแยกลักษณะเดียวกันนี้บน Douyin ซึ่งเป็นแพลตฟอร์มวิดีโอของจีน โดยวิดีโอดังกล่าวโพสต์ขึ้นในเดือนพฤศจิกายน 2022

Source | Archive

เราทำการค้นหาเพิ่มเติมจากข้อความกำกับวิดีโอในภาษาจีน ซึ่งระบุว่าสถานที่ดังกล่าวเป็นรอยแยกในบริเวณเมือง Pinglu มณฑล Shanxi ในประเทศจีน และได้พบวิดีโออื่นๆ ของสถานที่ดังกล่าวที่เหมือนกับสถานที่ในวิดีโอข้างต้นที่นี่ โดยวิดีโอที่คล้ายคลึงกันนี้โพสต์ขึ้นตั้งแต่เดือนเมษายน ปี 2022

Source | Archive

และเมื่อดูเมือง Pinglu จาก Google Earth ที่นี่ ก็จะเห็นได้ว่าพื้นที่ดังกล่าวมีลักษณะตรงกับวิดีโอข้างต้น

Source | Archive

เมื่อดูภาพจากวิดีโอดังกล่าวเปรียบเทียบกับพิกัดจาก Google Earth ในเมือง Pinglu เปรียบเทียบกันแล้ว จะเห็นได้ว่าทั้งสองภาพมาจากสถานที่เดียวกัน โดยพิจารณาจากองค์ประกอบต่างๆ ในรูป ทั้งถนนและอาคารบ้านเรือน เป็นต้น

นอกจากนี้ นี่เป็นวิดีโอเปรียบเทียบภาพก่อนและหลังเกิดแผ่นดินไหวในจังหวัด Hatay ประเทศตุรกี จากสำนักข่าวรอยเตอร์

เราจะเห็นว่าพื้นที่ดังกล่าวมีลักษณะทางธรณีวิทยาแตกต่างจากวิดีโอรอยเลื่อนด้านบนอย่างเห็นได้ชัด

สรุป

วิดีโอแสดงรอยเลื่อนขนาดใหญ่ที่เผยแพร่บนโซเชียลมีเดียโดยอ้างว่าเกิดขึ้นในจังหวัด Hatay ประเทศตุรกี หลังเกิดแผ่นดินไหวนั้นไม่เป็นความจริง โดยอันที่จริงแล้วเป็นวิดีโอจากเมือง Pinglu สาธารณรัฐประชาชนจีน แม้ว่าบางครั้งแผ่นดินไหวจะสามารถกระตุ้นรอยเลื่อนใหม่ให้ก่อตัวขึ้น หรือทำให้รอยเลื่อนที่มีอยู่เปลี่ยนไป ซึ่งอาจนำไปสู่การเกิดแผ่นดินไหวครั้งต่อๆ ไปในพื้นที่ใกล้เคียง แต่ในปัจจุบันก็ยังไม่มีรายงานเกี่ยวกับเหตุการณ์ดังกล่าวหลังจากเกิดแผ่นดินไหวในตุรกี-ซีเรีย