อินเทอร์เน็ตถือเป็นคลังข้อมูลที่ดีและมีประโยชน์ แต่นอกจากจะมีข้อมูลและความรู้ที่เป็นประโยชน์แล้ว หลายครั้งก็มีข้อมูลผิดๆ ที่ทำให้สร้างความสับสนให้แก่ผู้คน เราพบอีกข้อมูลที่แพร่กระจายในโซเชียลมีเดียมาเป็นเวลาหลายปีที่ถูกนำมาแชร์ใหม่อีกครั้ง โดยเป็นข้อความที่เตือนผู้คนถึงอันตรายจากสารเบนซีนที่ระเหยจากอุปกรณ์พลาสติกภายในรถ และเตือนให้ผู้คนลดกระจกลงก่อนเปิดแอร์เพื่อลดความเสี่ยงดังกล่าว
ข้อกล่าวอ้างบนโซเชียลมีเดีย:
เราพบข้อความที่ส่งต่อกันผ่านแอปพลิเคชัน LINE เกี่ยวกับอันตรายจากการขึ้นรถแล้วไม่เปิดหน้าต่าง โดยมีเนื้อหาว่า:
“ไม่เคยรู้มาก่อนเลยว่า ต้องเลื่อนกระจกลง2-3 นาฑีก่อนเปิดแอร์ คู่มือรถทุกคันจะบอกว่า เมื่อขึ้นรถแล้วให้ลดกระจกลงก่อนเปิดแอร์เพื่อถ่ายเทความร้อนในตัวรถออกไป ทำไมถึงบอกอย่างนั้น?
ไม่น่าแปลกใจที่ปัจจุบันมีคนตายด้วยมะเร็งมากขึ้น
เวลาขึ้นรถ อย่าเพิ่งรีบเปิดแอร์ทันที ให้ลดกระจกลงเพื่อให้ความร้อนระบายออกไป อย่างน้อยสัก 2-3 นาทีถึงค่อยเปิดแอร์ เพราะอุปกรณ์พลาสติกในรถ เมื่อโดนความร้อนสะสมในรถจะมีการปล่อยสารเบนซีน ที่เป็นสารก่อมะเร็งออกมา มีผลต่อสุขภาพ กระดูก และลดปริมาณเม็ดเลือดขาว ในระยะยาวจะทำให้เป็นลิวคีเมีย และเพิ่มโอกาสเป็นมะเร็งชนิดอื่นๆ นอกจากนี้ยังเป็นสาเหตุทำให้หญิงตั้งครรภ์แท้งบุตรได้ ระดับสารเบนซีนในที่ร่มที่รับได้คิอ 50 ม.ก. ต่อตารางฟุต
รถที่จอดในที่ร่มแต่ปิดหน้าต่าง จะมีสารเบนซีน 400-800 ม.ก. คือ 8 เท่าของระดับที่รับได้ แต่หากจอดรถกลางแจ้ง ที่มีอุณหภูมิ 60 องศาฟาเรนไฮต์ ระดับสารเบนซีนจะขึ้นไปถึง 2000-4000 ม.ก. คือ 40 เท่าของระดับที่รับได้
ใครที่ขึ้นรถแล้วไม่เปิดหน้าต่าง จะหายใจเอาสารพิษของเบนซีนเข้าไปจำนวนมาก ซึ่งจะทำลายตับ ไต และยากจะขับออก
บทความนี้ตบท้ายว่า เมื่อใครสักคนแบ่งปันสิ่งดีๆ ให้คุณและคุณได้รับประโยชน์จากมัน คุณก็ต้องมีสำนึกที่ดีที่ต้องแบ่งปัน ต่อให้ผู้อื่นเช่นกัน”
(Archive)
เมื่อเราดำเนินการตรวจสอบข้อมูลดังกล่าว ก็พบว่ามีการแชร์อย่างแพร่หลายบนเฟซบุ๊กด้วยเช่นกัน
โดยผู้ใช้เฟซบุ๊กหลายรายก็ได้แสดงความคิดเห็นในโพสต์ดังกล่าว
เราพบว่าข้อความดังกล่าวได้แพร่กระจายบนโซเชียลมีเดียตั้งแต่เมื่อหลายปีก่อน และนอกจากในประเทศไทยแล้ว ที่ต่างประเทศก็มีการแชร์ข้อความในลักษณะคล้ายคลึงกันด้วยเช่นเดียวกัน (ดูเพิ่มเติมที่นี่)
ความคิดเห็นจากผู้เชี่ยวชาญ
เมื่อเราทำการค้นหาข้อเท็จจริงเกี่ยวกับประเด็นดังกล่าว ก็พบว่ามีผู้เชี่ยวชาญหลายท่านที่ออกมาชี้แจงเกี่ยวกับข้อความดังกล่าวไว้
อาจารย์เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้โพสต์อธิบายถึงข้อเท็จจริงจากข้อความที่แชร์ต่อกันมาดังกล่าว โดยระบุว่า:
“จริงหรือหลอก – ที่ห้ามเปิดแอร์ทันทีที่ขึ้นรถ เพราะจะมีสารเบนซีนออกมาทำลายสุขภาพ”
แชร์กันใหญ่วันนี้ … คำตอบคือ มีทั้งจริงและหลอกครับ
สารเบนซีน (ไม่ใช่น้ำมันเบนซีน) มันเป็นสารอันตรายและก็อาจพบในรถได้จริง โดยมาจากการเผาไหม้น้ำมันในรถยนต์เก่า แต่หลอกตรงที่มันไม่ได้ออกมามากๆ จากคอนโซลรถหรือจากในกล่องแอร์ตามใน forward mail ครับ … งานวิจัยที่เคยมีมาพบว่ามีสารนี้น้อยกว่าที่ว่ามาก และไม่อยู่ในเกณฑ์ที่จะเป็นอันตราย
แต่ถ้าเพื่อความสบายใจ และเพื่อให้ได้อากาศสดชื่น ไม่อับจากกลิ่นแอร์ พอสตาร์ทรถแล้ว ก็เปิดหน้าต่างระบายลม ระบายความร้อนซักครู่ ครับ”
นอกจากนี้ รศ. ดร. ประณัฐ โพธิยะราช ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยโลหะและวัสดุ ภาควิชาวัสดุศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ให้สัมภาษณ์กับศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ สำนักข่าวไทย เกี่ยวกับประเด็นนี้ โดยอ.ประณัฐได้อธิบายว่า การเปิดกระจกรถจะสามารถช่วยระบายความร้อนจากในรถออกไปได้ เนื่องจากอาจจะมีสารระเหยที่มาจากกระบวนการผลิตหลงเหลืออยู่ แต่โดยปกติแล้ว ปริมาณสารเหล่านี้มักจะเหลืออยู่ในวัสดุน้อยมาก และการไม่เปิดแอร์ทันที ก็จะช่วยให้มีอากาศจากภายนอกเข้าไป และอาจช่วยให้ฝุ่นละอองลดลงได้ เพราะหากเปิดแอร์ทันทีอาจจะมีเชื้อโรคที่มาจากความชื้นที่สะสมขณะที่ปิดแอร์
ส่วนในกรณีที่กล่าวอ้างว่าจะมีสารพิษออกมาจากอุปกรณ์พลาสติกในรถนั้น อ.ประณัฐอธิบายว่า ในรถรุ่นเก่าๆ จะมีการใช้พลาสติกที่เรียกว่า PVC และมีการพบว่าสารโมเลกุลขนาดเล็กใน PVC นั้นสามารถออกมาจากตัวเนื้อพลาสติกได้ จึงได้มีการห้ามใช้ไปแล้ว และในรถรุ่นใหม่ๆ พลาสติกที่ใช้ในห้องโดยสารก็จะมีความปลอดภัยมากยิ่งขึ้น ส่วนสารเบนซีนที่กล่าวถึงในข้อความนั้นเป็นสารตัวทำละลายอินทรีย์ ซึ่งจะใช้อยู่ในกระบวนการผลิตโพลิเมอร์หรือพลาสติกอยู่แล้ว แต่ไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ระบุว่าการลดกระจกจะช่วยลดสารเบนซีนที่ระเหยออกมาได้
แนวทางที่ผู้เชี่ยวชาญแนะนำสำหรับคนที่ต้องการเลี่ยงเบนซีน คือหลีกเลี่ยงควันบุหรี่ หลีกเลี่ยงการสูดดมหรือสัมผัสควันและละอองน้ำมันเชื้อเพลิง หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้รถยนต์ที่จอดติดเครื่องไว้ และพยายามลดการสัมผัสสารเคมีที่มีส่วนผสมของเบนซีน
(Source)
ข้อสรุปส่งท้าย
ข้อความที่แชร์ในโซเชียลมีเดียว่าควรเปิดกระจกรถก่อนเปิดแอร์ เนื่องจากจะมีสารเบนซีนระเหยออกมาจากอุปกรณ์พลาสติกในรถนั้น ไม่เป็นความจริง ยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ระบุว่าการลดกระจกลงจะช่วยลดสารเบนซีนได้ แต่การลดกระจกลงนั้นสามารถทำเพื่อลดอุณหภูมิ ถ่ายเทอากาศภายในรถ และอาจช่วยลดเชื้อโรคที่สะสมจากความชื้นที่สะสมเมื่อปิดแอร์ได้
