เมื่อไม่นานมานี้ มีข้อกล่าวอ้างที่กำลังได้รับความสนใจ ที่ระบุว่า “71% ของสินค้าบน Amazon มาจากจีน” พร้อมกราฟประกอบ ทำให้ข้อกล่าวอ้างดังกล่าวได้รับความสนใจและแชร์ต่ออย่างรวดเร็วบนแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดีย
โพสต์บนโซเชียลมีเดีย
โพสต์ไวรัลที่แพร่หลายบนโลกออนไลน์แสดงข้อความว่า “71% ของสินค้าบน Amazon มาจากจีน” โดยแนบกราฟชื่อว่า “Made in China, Sold on Amazon” ซึ่งอ้างอิงจาก Jungle Scout ผ่าน ECDB (2024) และเผยแพร่โดย Statista
กราฟที่นำเสนอปรากฏข้อมูลว่า จีนครองตลาด Amazon ด้วยสัดส่วน 71% ของสินค้า อย่างไรก็ตาม นักวิเคราะห์ชี้ให้เห็นว่าเมื่อรวมเปอร์เซ็นต์จากทุกประเทศในกราฟ จะได้ผลรวมถึง 162% ซึ่งการแสดงเปอร์เซ็นต์ที่ถูกต้องควรรวมกันได้ 100% เท่านั้น ชี้ให้เห็นว่ามีความคลาดเคลื่อนในการตีความข้อมูล
ตรวจสอบข้อเท็จจริง
วิธีการเก็บข้อมูลและการวิเคราะห์
กราฟนี้มีที่มาจาก Jungle Scout ผ่าน ECDB (2024) และเผยแพร่โดย Statista ซึ่งเป็นผู้รวบรวมข้อมูลที่ได้รับความเชื่อถือ ข้อความตัวเล็กในกราฟได้อธิบายวิธีการเก็บข้อมูลไว้อย่างชัดเจนว่า กราฟแสดง เปอร์เซ็นต์ของ “ผู้ขายบุคคลที่สามที่ตอบแบบสอบถามซึ่งมีสินค้าขายบน Amazon อย่างน้อยหนึ่งรายการ” จากแต่ละประเทศต้นทางของสินค้า
นี่คือจุดที่ต่างจากข้อกล่าวอ้างบนโซเชียลอย่างสำคัญ เพราะโพสต์ระบุว่า “71% ของสินค้ามาจากจีน” แต่กราฟไม่ได้วัดตามจำนวนหรือสัดส่วนของสินค้าที่ขายจริงตามประเทศต้นทาง หากแต่แสดงเปอร์เซ็นต์ของ ผู้ขาย ที่มีสินค้าอย่างน้อยหนึ่งชิ้นจากแต่ละประเทศในคลังสินค้า
กล่าวคือ ผู้ขายรายหนึ่งอาจถูกนับในหลายหมวด หากพวกเขาขายสินค้าจากหลายประเทศ ตัวอย่างเช่น หากผู้ขายคนหนึ่งขายของเล่นจากจีนและเสื้อจากสหรัฐฯ ก็จะถูกนับรวมทั้งในเปอร์เซ็นต์ของจีน (71%) และของสหรัฐฯ (30%) นี่คือสาเหตุที่เมื่อรวมเปอร์เซ็นต์จากหลายประเทศแล้วจึงได้เกิน 100% เพราะแต่ละหมวดไม่แยกกันอย่างชัดเจน
ข้อสรุปจากกราฟ: กราฟไม่ได้สนับสนุนข้อกล่าวอ้างที่ว่า 71% ของสินค้าบน Amazon มาจากจีน แต่แสดงเพียงว่า 71% ของผู้ขายบุคคลที่สามมีสินค้าจากจีนอย่างน้อยหนึ่งชิ้นในคลังสินค้า ข้อกล่าวอ้างที่ว่า “71% ของสินค้ามาจากจีน” จึงเป็นการตีความข้อมูลผิดพลาด
ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับแหล่งผลิตสินค้าบน Amazon
เนื่องจากกราฟดังกล่าวไม่ได้แสดงสัดส่วนของสินค้าที่ผลิตในจีนอย่างชัดเจน เราจึงต้องอ้างอิงจากแหล่งข้อมูลอื่นเพื่อประเมินสัดส่วนที่แท้จริงของสินค้าที่ขายบน Amazon ซึ่งผลิตจากประเทศจีน
สถิติหลักจาก Statista
ข้อมูลล่าสุดจาก Statista ระบุว่า ผู้ขายที่มีฐานอยู่ในประเทศจีนคิดเป็น 28% ของมูลค่ายอดขายรวม (GMV) บน Amazon ในปี 2023 เพิ่มขึ้นจาก 19% ในปี 2018 ตัวเลขนี้ให้ภาพรวมที่ชัดเจนมากขึ้นเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของผู้ขายชาวจีนในตลาด Amazon อย่างไรก็ตาม ยังมีสองประเด็นที่ควรพิจารณา:
- ตัวเลขนี้แสดงเพียง “ที่ตั้งของผู้ขาย” (ประเทศจีน) ไม่ได้ระบุแหล่งผลิตสินค้าของพวกเขาอย่างชัดเจน แม้ผู้ขายจากจีนมักขายสินค้าที่ผลิตในจีน แต่พวกเขาก็สามารถจัดหาสินค้าจากประเทศอื่นได้เช่นกัน
- ข้อมูลนี้วัดตาม มูลค่าการขายรวม ไม่ใช่ จำนวนชิ้นของสินค้า ซึ่งหมายความว่าสัดส่วนของสินค้า “ที่ผลิตในจีน” อาจสูงกว่านี้ เพราะผู้ขายจากจีนมักจำหน่ายสินค้าราคาย่อมเยา เช่น อุปกรณ์มือถือ หรือสินค้าอิเล็กทรอนิกส์ขนาดเล็ก ที่มียอดขายจำนวนมากแต่มูลค่าเฉลี่ยต่อชิ้นต่ำ
จากข้อมูลที่มีอยู่ ตัวเลข 28% ของมูลค่ายอดขายรวมในปี 2023 แตกต่างจากข้อกล่าวอ้างที่ว่า 71% ของสินค้าทั้งหมดมาจากจีนอย่างชัดเจน
ข้อมูลจาก Marketplace Pulse เกี่ยวกับประชากรผู้ขาย
ตามรายงานของ Marketplace Pulse ผู้ขายจากจีนมีบทบาทเพิ่มขึ้นอย่างมากบนแพลตฟอร์ม Amazon โดยในปี 2024 ผู้ขายจากจีนคิดเป็นมากกว่าครึ่งหนึ่งของผู้ขายที่มียอดขายสูงสุดบน Amazon.com และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง Amazon เองก็ยอมรับแนวโน้มนี้ในเอกสารที่ยื่นต่อ SEC ประจำปี 2024
อย่างไรก็ตาม ยังมีข้อควรพิจารณาสำคัญสองประการ:
- ข้อมูลแสดงเพียงแค่ที่ตั้งของผู้ขาย ไม่ได้ระบุแหล่งผลิตสินค้าที่พวกเขาจำหน่าย
- แม้ว่าผู้ขายจากจีนจะสามารถจัดหาสินค้าจากที่ใดก็ได้ พวกเขาก็มักเลือกขายสินค้าที่ผลิตในจีน เนื่องจากความสะดวกและต้นทุนที่ต่ำกว่า
สิ่งนี้ชี้ให้เห็นถึงการพึ่งพาผู้ขายจากจีนของ Amazon อย่างมาก แต่ยังไม่สามารถสรุปได้ว่าสินค้าส่วนใหญ่บน Amazon ผลิตในประเทศจีน
บริบทโดยรวม: ห่วงโซ่อุปทานของ Amazon และการค้าที่เปลี่ยนแปลงไป
ความตึงเครียดทางการค้าระหว่างสหรัฐฯ และจีนมีบทบาทในประเด็นนี้อย่างเห็นได้ชัด โดยเมื่อวันที่ 2 เมษายน 2025 สหรัฐฯ ได้เพิ่มภาษีนำเข้าสินค้าจากจีนเป็น 145% ขณะที่จีนตอบโต้ด้วยการขึ้นภาษีเป็น 125% ฝ่าย Amazon เอง โดย CEO แอนดี้ แจสซี กล่าวว่าการเปลี่ยนแปลงนี้จะเพิ่มต้นทุนให้กับผู้บริโภค แม้ทางบริษัทพยายามลดผลกระทบด้วยการซื้อสินค้าจำนวนมาก และทำข้อตกลงกับซัพพลายเออร์รายใหม่
รายงานล่าสุดจาก PYMNTS ระบุว่าภาษีที่เพิ่มขึ้นนี้ได้ส่งผลกระทบอย่างมากต่อผู้ค้ารายใหญ่ หลายรายบน Amazon จึงเริ่มมองหาตลาดใหม่ หรือตัวเลือกในการจัดหาสินค้าจากภูมิภาคอื่น เช่น เอเชียตะวันออกเฉียงใต้และลาตินอเมริกา เพื่อหลีกเลี่ยงภาษีที่สูง อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงนี้ยังเกิดขึ้นอย่างช้า ๆ เพราะประเทศจีนยังคงเสนอราคาที่แข่งขันได้ และมีเครือข่ายการผลิตที่มั่นคง
สรุป
ข้อมูลจริงให้ภาพที่ต่างจากข้อกล่าวอ้างข้างต้น โดยจากข้อมูลของ Statista สินค้าที่มีแหล่งที่มาจากจีนมีสัดส่วนประมาณ 28% ของมูลค่ายอดขายบน Amazon ในปี 2023 ซึ่งแตกต่างจากตัวเลข 71% จากในกราฟที่เป็นไวรัล โดยข้อกล่าวอ้างดังกล่าวเกิดจากการตีความกราฟผิดพลาด เพราะกราฟนั้นแสดงเปอร์เซ็นต์ของผู้ขายที่มีสินค้าจากจีนในคลังสินค้า ไม่ใช่เปอร์เซ็นต์ของสินค้าทั้งหมดที่จำหน่ายจริงบนแพลตฟอร์ม Amazon
